Geschreven op 7 april, afgewerkt op 8 mei 2021.
De eerste moederdag zonder jou komt veel te snel.
Ik las dit artikel, over een vrouw die schijnbaar elke moederdag een brief schrijft aan haar overleden moeder en die in een flesje in de zee gooit. Het is dat soort dingen die de tranen doen stromen.
Vorig jaar vierden we moederdag al in mineur. Kort tevoren kwam het vreselijke vonnis van de derde chemoreeks. Op moederdag zelf zouden de tot dan toe strikte coronamaatregelen worden versoepeld zodat we zouden kunnen samenkomen, maar ze voorspelden die dag slecht weer, en de dag voordien supermooi weer waardoor ongetwijfeld half België toen al heeft gevierd maar wij waren braaf. Te braaf, denk ik. Ik zie nog voor me hoe we op die regenachtige, grijze, frisse dag op het terras stonden, een hele tafel en vele meters tussen ons in. Mijn cadeau voor jou waren foto’s van op ons trouwfeest anderhalf jaar eerder (beter laat dan nooit he?).
Jij wou zo graag een barbecue, maar dat vonden wij allemaal te gevaarlijk. We waren bang gemaakt door de media voor het gevaar van het virus, zeker bij risicopatiënten wiens immuniteit zo goed als weggevaagd was door twee chemoreeksen. Hadden we toen geweten dat je er een jaar later niet meer zou zijn, zouden we het risico dan wél hebben genomen? Met de pas maanden later ingeburgerde mondmaskers, buitenlucht, handgellekes en afstand? Ik weet het niet, want ook op het einde ben ik altijd heel voorzichtig geweest – iemand die alleen op een covidafdeling moet sterven is nog iets anders dan sereen thuis weet ge.
Het zijn die momenten van “hadden we maar” – de voorbije maanden en jaren waren er veel momenten die ons ontstolen werden, die we niet meer hebben kunnen meemaken. Dat maakt het allemaal des te pijnlijker.
Tranen, zoveel tranen.
Een brief in een fles in de zee gooien en dan het idee hebben dat dat een directe lijn is met waar ze ook mag zijn: ik vind dat heel mooi.
Ik heb intussen mijn eigen ritueel gevonden. Mijn momentje met mama. Iemand vertelde me dat ze soms naar het graf van haar papa gaat en daar brieven naar hem schrijft. Dat is blijven hangen.
In de maanden voor haar dood zijn we nooit beter op de hoogte geweest van elkaars bezigheden, omdat we elkaar meermaals per week zagen. En nu vertel ik haar alles. Over wat ik meemaak, over hoe moeilijk het is zonder haar, en hoe het met papa en de anderen gaat. Een update van onze levens.
Alsof ik brieven schrijf van op kamp of bij Intersoc vroeger. Alleen is zij nu degene die op kamp is, en ik degene die thuis achterblijf en haar aanwezigheid mis. Een kamp waarvan ze nooit meer terugkomt.
Ik zorgde voor bloemetjes in een zware bloembak, zodat ze niet kunnen wegvliegen. Het uitkiezen van die bloemen in het tuincentrum was al een moeilijk moment, en ze daarna nog drie weken op mijn terras laten staan vooraleer ik mijn moed bijeen had geschraapt want het was bleiten nog voor het kerkhof zelfs maar in zicht was – het was de eerste keer dat ik in mijn eentje ging en de tijd kon nemen om daar te zitten en het verdriet over me heen te laten rollen. Heftige shit. Elk bezoek aan het kerkhof hakt er diep in, want hoe graag zou ik haar niet alles écht vertellen. Ik hoop dat ze over mijn schouder meeleest, dat mijn woorden haar bereiken.
Twee jaar geleden met moederdag (vorig jaar lukte het me niet om een tekstje te schrijven), twee maanden na de initiële diagnose, postte ik op Instagram een foto van mama toen ze even oud was als ik op dat moment, met mijn zus en ik op een bergpad in Oostenrijk, en schreef erbij – in een poging mijn emoties een uitweg te geven zonder dat ik kon zeggen wat er echt speelde:
“We gaan niet melig doen maar allez ja toch wel. Deze is voor de sterke vrouw die mijn mama is. Die meerdere bergen beklom, gewoon omdat wij van de bergen zijn en mijn vader niet anders kan. Die mij leerde strijken en badkamers kuisen en patatten schillen like a pro, en nog veel meer over dat het leven niet altijd rozengeur en maneschijn is. ’t Is niet altijd gesmeerd gelopen tussen ons (tienerdriftbuien, iemand?), maar we lijken dan ook veel op elkaar; 32 jaar is ze al mijn mama en ze mag dat minstens!! nog eens zo lang blijven!”
Ik denk dat er niet genoeg uitroeptekens stonden, want mijn wens is helaas niet uigekomen. De rest van de tekst is nog steeds keihard waar.
Nu pas zie ik – ik was het vergeten – dat mama met een hartje op deze post reageerde. Ze reageerde zelden op social media, vond het allemaal maar niks. Zeker een foto van haar posten – een traditie die ik vanaf nu plan weer op te pikken, sorry mama 🙂
Mama, straks komen Fie en ik een bloemstukje bij jou leggen. Ik wil niet denken aan dat we deze dag veel liever met jou hadden gedeeld, maar aan de vele moederdagen die we wél samen hebben doorgebracht. Zo.
(Het verbaast me dat mijn toetsenbord nog werkt, ge wilt niet weten hoe dikwijls ik het typen heb moeten onderbreken omdat ik niks meer zag door alle tranen.
Ze zeggen dat het slijt.)
Mooi gezegd en een hele dikke knuffel voor jou 😘
LikeGeliked door 1 persoon
Merci!
LikeLike
Ik huil met je mee… Goh wat kan ik hier op zeggen ik die straks langs kan gaan bij haar mama… Ween zoveel als nodig is, koester de herinneringen en geniet van elke dag ! En nog een dikke knuffel xxx
LikeGeliked door 1 persoon
O geweend is er meer dan genoeg 🙂 🙂 Merci.
LikeLike
Oh Leen, zo mooi verwoord, ik kan de tranen ook niet tegenhouden. Waar ze ook is, ik hoop dat je brieven haar mogen bereiken ❤️
LikeGeliked door 1 persoon
Ik hoop het ook 🙂
LikeLike
Ze zeggen dat het slijt, ja op een bepaalde manier, maar het blijft een gemis een stukje van jezelf dat weg is. Dagen zoals vandaag werken ook niet echt mee……
LikeLike
Nee, mogen ze overslagen. Misschien dat het volgend jaar al wat zachter zal zijn.
LikeLike
Wat heb je het mooi kunnen verwoorden Leen. Wat een groot verlies als mensen veel te vroeg sterven, en het dan nog je bloedeigen mama was. Knuffel in gedachten.
LikeGeliked door 1 persoon
Je mama is altijd bij jou Leen want ze zit in je hart, samen met de mooie herinneringen.
LikeGeliked door 1 persoon
Het verdriet slijt ja, het gemis en de liefde niet.
LikeGeliked door 1 persoon
Daar hoop ik wel op.
LikeLike
Omdat muziek vaak alles zegt, dit liedje speciaal voor jou!
.https://www.youtube.com/watch?v=ZfviIvnZzsU
LikeGeliked door 1 persoon
Dat is een supermooi liedje, ik kende het nog niet. Dankjewel!
LikeGeliked door 1 persoon
Ik voel met je mee. Het went nooit écht de eerste 2 jaar dat iemand er niet meer is. De mensen en onze maatschappij verwachten dat ge tijd genoeg gehad hebt om te rouwen, het te verwerken en dat alles in kannen en kruiken is. Het slijt, maar het is best erg moeilijk en confronterend iedere keer iets je aan die persoon doet denken.
Steek een kaarsje aan en denk terug aan wat voor een fantastische persoon ze was en je zal je zeker wat minder alleen voelen 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Rouwverlof zou echt een ding moeten zijn. Nu moet ge daar dus ziekteverlof voor pakken. En dan nog, ’t is nooit genoeg. Ik vraag me af hoe lang het gaat duren voor mensen aan mij vragen hoe het gaat en ze een gemeende “ça va” terug verwachten. Ik heb daar zelf ook nooit bij stil moeten staan.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, ik kan het me inbeelden.
LikeLike
Ze zeggen dat het slijt … dat zal best, maar in de tussentijd doet het wel verschrikkelijk veel pijn.
En tegelijk, al dat “hadden we maar” brengt je ook niet verder. Toch? Jullie hebben naar beste kunnen de dingen gedaan zoals ze toen konden/mochten.
Ik ga je volgen op Instagrams.
LikeGeliked door 1 persoon
Moh, ik had het niet door. Maar nu weet ik wie die mysterieuze volgster ineens was 😀
LikeLike
Misschien hoeft het niet te slijten? Koester de momentjes samen in je brieven en laat gerust een traan (of 20.000). En laat je omringen door warme troostende armen.
LikeGeliked door 1 persoon
Warme knuffel van hieruit!
LikeGeliked door 1 persoon
Hele dikke knuffel! X
LikeGeliked door 1 persoon
❤
LikeLike
Leen,
ik wou je een mailtje sturen maar ik vind je emailadres niet op je blog. Ik heb lang gewacht om deze post open te klikken in Feedly, iets zei me dat dit leesvoer is die je niet tussen de soep en de patatten even vlug leest. Ik heb je altijd bewonderd voor je schrijfstijl en je volhardend bloggen en ik hoop dat je ook dit verdriet blijft beschrijven want het is heel ontroerend en ik hoop dat het voor jou ergens een klein beetje helpend kan werken om met je verdriet om te gaan.
veel liefs x
LikeGeliked door 1 persoon
Heel, heel dikke merci voor je woorden. Ik zie dat mijn contactpagina inderdaad verdwenen is. Oeps. Het schrijven helpt me zeker. En jullie reacties nog meer ❤
LikeLike
Oh Leen, wat mooi geschreven zeg. Ik werd er stil van en kreeg er tranen door … Hele dikke knuffel! Xxx ❤
LikeGeliked door 1 persoon
Met een krop in de keel heb ik dit gelezen… zo mooi! Dikke knuffel ❤️
LikeGeliked door 1 persoon
Ik weet niet goed wat zeggen bij het lezen… ‘k wou dat ik je wereld kon fixen.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik kom hier terecht… en dit is zo herkenbaar. Ik verloor mijn mama heel plots op 23 nov 2007. Het slijt niet. Maar het wordt wel anders. Waziger, als een licht bonzende pijn op de achtergrond, in plaats van de stekende, ontrafelende migraine die de boel plat legt. Moederdag werd zelfs weer een mooie dag. Maar altijd met een randje…
LikeGeliked door 1 persoon
Ja dat heb je raak beschreven. Ontrafelend. Een mooie dag gaat moederdag hier nooit worden vrees ik (gezien ik zelf geen mama ben, kan ik het ook niet op een andere manier vieren dan ik altijd heb gekend), maar het is wel een mooi moment om bv samen met mijn zus iets te doen in de toekomst – we moeten wel nieuwe rituelen verzinnen.
LikeLike
Het werd een betere dag toen ik zelf een eigen traditie begon (een brunch met de hele familie – nieuwe rituelen dus, zoals je zegt), het werd een mooie dag toen ik zelf kinderen kreeg. Maar ik gil nog minstens 1x elk jaar in de weken voor die dag ‘DAT GAAT NIET KL**TZ*K’ naar de TV bij de zoveelste reclame van ‘geef je mama X of Y voor moederdag’. Ik denk dat enkel de mensen die hun bloemen moeten neerleggen – en niet kunnen afgeven – dat gaan snappen.
LikeGeliked door 1 persoon
O ja. Ik zou die reclame willen kunnen wegfilteren. En tussen de mensen in de bloemenwinkel staan die allemaal een boeketje komen kopen was nog veel erger…
LikeLike